- De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de beleidsrente voor de tiende keer op rij verhoogd om de hoge inflatie in de eurozone te bestrijden.
- Het belangrijkste rentetarief is gestegen naar 4,5 procent.
- De centrale bank wil de rente voor langere tijd op een hoog niveau houden om te zorgen dat de inflatie voldoende afkoelt.
- Lees ook: 3 geopolitieke ontwikkelingen die aandelen, rentes, grondstofprijzen en de euro hard kunnen raken
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de beleidsrente donderdag met 0,25 procentpunt verhoogd. Het gaat om de tiende achtereenvolgende verhoging.
Tegelijk hinten de beleidsmakers erop dat dit mogelijk de laatste verhoging zal zijn in een meer dan een jaar durende strijd tegen de hoge inflatie.
Het belangrijkste rentetarief, de zogenoemde herfinancieringsrente, is verhoogd naar 4,5 procent. Dit is de rente die banken betalen als ze voor korte tijd geld bij de ECB lenen. De zogenoemde depositorente, de spaarrente die banken ontvangen als ze geld stallen bij de ECB, is gestegen naar 4 procent.
Voorafgaand aan het rentebesluit van de ECB werd duidelijk dat een nieuwe renteverhoging geen uitgemaakte zaak was. Beleidsbepalers bij de centrale bank lieten zich verdeeld uit over de vraag of het verder opschroeven van de leenkosten nu wel zo verstandig zou zijn.
ECB-president Christine Lagarde Lagarde erkende na afloop dat niet iedereen tijdens de vergadering het eens was met de genomen rentestap. Maar daar voegt ze aan toe: "Er was een ruime meerderheid van de gouverneurs die het eens waren met het besluit dat we hebben genomen."
Inflatie nog steeds te hoog
De inflatie in het eurogebied is naar de mening van de bestuurders van de centrale bank nog steeds te hoog. Dat lijkt bij hun afweging de doorslag te hebben gegeven. Door lenen duurder te maken proberen ze de vraag in de economie af te remmen. Dat zou ervoor moeten zorgen dat de prijzen niet meer zo hard stijgen.
Lagarde wijst er op dat het mandaat van de ECB primair is gericht op het creëren van prijsstabiliteit. Daarom koos de centrale bank er volgens haar voor om voorrang te geven aan het terugdringen van de inflatie. "Wij zijn vastbesloten ervoor te zorgen dat de inflatie tijdig terugkeert naar onze middellangetermijndoelstelling van 2 procent."
Volgens de macro-economische prognoses van de ECB komt de inflatie in de eurozone dit jaar op gemiddeld 5,6 procent uit. Voor 2024 wordt een gemiddelde prijsstijging van 3,2 procent voorzien. Dat is substantieel hoger dan de doelstelling van de centrale bank om de inflatie rond de 2 procent te houden.
Voor 2023 en 2024 is de prognose voor de inflatie verhoogd, als gevolg van een sterker dan verwachte stijging van energieprijzen. De ECB wijst er ook op dat de onderliggende prijsdruk hoog blijft.
Volgens de ECB hebben eerdere renteverhogingen wel degelijk effect op de economie van de eurozone. Banken verkrappen de leenvoorwaarden voor klanten, wat eraan bijdraagt om de economische vraag af te remmen.
ECB wil rente voor langere tijd op hoog niveau houden
Gevolg van de renteverhogingen is wel dat de prognoses voor de economische groei van de ECB ook neerwaarts zijn bijgesteld. Voor de eurozone gaat de centrale bank uit van een groei van 0,7 procent dit jaar en 1 procent in 2024.
Het bestuur van de ECB denkt dat de beleidsrente met de verhoging van 20 september voldoende bijdraagt aan het indammen van de hoge inflatie, als de rente lang genoeg op dit niveau worden gehouden. De centrale bank wil de rente in de toekomst dan ook op een "voldoende restrictief niveau" houden, voor zo lang als nodig is.
De centrale bank blijft bij het bepalen van de beleidsrente kijken naar de economische data. de verwachtingen omtrent de inflatie en de snelheid waarmee eerdere renteverhogingen doorwerken op de economie.
"De communicatie van de ECB is duidelijk: vandaag was de laatste renteverhoging in de huidige cyclus", reageert econoom Carsten Brzeski van ING.
Op de vraag waarom de ECB niet nu al is gestopt met de renteverhogingen, is zijn antwoord: "geloofwaardigheid". Het mandaat van de ECB is namelijk primair het beteugelen van de inflatie, benadrukt de kenner. "De angst om de inflatie niet volledig onder controle te krijgen en het risico om te vroeg te stoppen moeten een grotere zorg zijn geweest dan het toenemende recessierisico in de eurozone."
Italiaanse minister haalt uit naar de ECB
De renteverhoging die de ECB donderdag aankondigde, zal de economie van de eurozone niet helpen. Dat zei de Italiaanse minister Adolfo Urso in een reactie op de tiende verhoging van de leenkosten op rij door de centrale bank voor de eurozone.
"Deze nieuwe beslissing, die volgens mij door een meerderheid is genomen en daarmee ook enkele tegenstanders had, helpt het economisch herstel van Europa volgens mij niet", zei de bewindsman die verantwoordelijk is voor het Italiaanse bedrijfsleven en de nationale maakindustrie.
De partijgenoot van de conservatief-rechtse premier Giorgia Meloni voegde eraan toe dat "Duitsland al grotendeels in een recessie zit, en daarmee ook andere landen die in het Duitse systeem zitten zoals Nederland."
Meloni hekelde het beleid van de snelle renteverhogingen om de inflatie in te dammen al eerder. De Italiaanse regering vindt dat de steeds hogere rentes de economische groei te veel vertragen. Italië is binnen de eurozone ook het land met de op een na hoogste staatsschuld, waardoor de hogere rentes de regering in Rome ook meer geld dreigen te kosten.
De ECB en de Italiaanse regering zijn ook in onmin over een nieuwe belastingmaatregel voor banken. Italië wil een extra heffing invoeren op de dankzij renteverhogingen sterk gestegen winsten van kredietverstrekkers, om met de opbrengst starters op de woningmarkt te helpen. Deze week waarschuwde de ECB dat zo'n belasting op vermeende "overwinsten" het voor banken moeilijker maakt om extra buffers op te bouwen voor economisch slechtere tijden.
